Galija postaje Vandaluzija

0

 

Vandali, kad su osvojili Galiju, nazvali su pokrajinu po svom imenu – Vandaluzija. Goti sklapaju ugovor sa Honorijem i napadaju alansko-vandalske posede u Španiji. U ovim sukobima prvo će glavu izgubiti alanski kralj Ataksije.
Alani se stavljaju pod zaštitu Vandala i, od tog vremena, imaju zajedničke kraljeve iz vandalske kraljevske loze. Potisnuti Gotima, Vandali i Alani prelaze u Afriku gde, 429. godine, osnivaju kraljevstvo pod izuzetno sposobnim vojskovođom Genzerihom i njegovim bratom Gunderihom.
U Afriku dolazi oko 130.000 ljudi, tek treći deo onih što krenuše u seobu, dve decenije ranije. Po Idatijusu, Gunderih je "naglo umro, uništen od zloduha, jer je oteo crkvu od pravoslavnih i poklonio je arijanima". Idatijus navodi da je, nešto pre ovog događaja, ubijen njegov sin Gundamund.

Vizantija preuzima
kraljevstvo Vandala

Sa odlično opremljenom armijom od 80.000 vojnika, koju je predvodilo 80 generala, Genzerih je 439. godine osvojio Kartaginu. Posle, redom, padaju ostrva u Sredozemnom moru – Sardinija, Korzika i Baleari. Godine 455. opljačkaće Rim. Za to su mu bile dovoljne samo dve nedelje.
Kao kralj Vandala, Genzerih je umro u dubokoj starosti, 477. godine. Nasledio ga je sin Hunovik. On će se oženiti Eudoksijom, ćerkom imperatora Valentijana. Posle njega vladaju Guntamund (496), izabran glasovima većine aristokrata, ali je vladao samo nekoliko meseci.
Na tronu ovog kraljevstva slede Tarasmund, izabran iste godine, kad je Guntamund postao kralj i ubrzo umro, 496, zatim Hilderik, Justinijanov prijatelj – 523. godine, i Gilmer – 527, kao poslednji vandalski kralj na tronu vandalskog kraljevstva u Africi.
Justinijan više nije hteo da trpi postojanje nezavisnog kraljevsta jer ga je njega vezivalo samo prijatljstvo sa Hilderikom, pa je poslao vojskovođu Velizara sa 10.000 konjanika i 5.000 pešaka, da preuzme posede Vandala. Velizara, u čijoj pratnji je bio istoričar Prokopije, dočekuju otvorene kapije Kartagine. Jedini otpor pokušao je da pruži vojskovođa Caco koji je ubijen nedaleko od grada.

Poslednji kralj
se klanja Justinijanu

Gilmer je na brodu do vrha natovarenom raznim dragocenostima pokušao da utekne u Španiju, ali ga je u tome sprečio vojskovođa Faras.
Evo kako o tome pripoveda Prokopije:
"Gilmer je zamolio Farasa da mu da tri stvari – krišku hleba, sunđer i harfu. Prvu da utoli glad, drugu da obriše suze sa obraza, treću da ublaži tugu. Faras mu obeća da će njemu i njegovoj porodici izaći u susret i uzeti ih u zaštitu ako mu Gilmer pokloni neko imanje i proizvede ga u patricija.
Gilmer je pristao i Faras se, sa njim i njegovom porodicom, direktno vratio u Konstantinopolj, gde je, zajedno sa svrgnutim kraljem Vandala, obučenim u purpur i sa svim kraljevskim znamenjima, učestvovao u veličanstvenom dočeku i procesiji. Na poklonjenju Justinijanu, Gilmer je rekao: Vanitas vanitatem et omnia venitas ("O, taštino nad taštinama, sve taština je"). Justinijan je Gilmeru darovao imanje u Galiciji, gde je Gilmer živeo sa porodicom sve do svoje smrti."

Hronika Saksonije

Ni Vandali koji ostadoše u domaji, na obali Baltika, nisu mirovali. Bili su, naime, zbog čestih sukoba sa germanskim i saksonskim plemenima, da kreću u povremene migracije, da bi se, na kraju, utopili u Venede. U međuvremenu su priznali vrhovnu vlast venedskih kraljeva i aristokratije.
Venedi su bili unija petnaestak plemena naseljenih na teritoriji sarmatske Evrope, od Crnog mora do reka Visle i Narve, obuhvatajući velike oblasti Prusije, Pomeranije, Maklenburga, Lužice, Panonije, Norikuma i Bohemije. Seobe su išle u pravcu Ilirika i Dalmacije. Ptolemej ih smešta u Venedski zaliv. U 18. veku njihova teritorija se zvala Vendska Marka i obuhvatala je Sitiniju, Karintiju i Karniolu.
U venedski ili bodrićki savez ulazila su plemena Pomorjana – koja su na reci Odri podigli legendarni grad Vinetu, Rana – koja su naseljevala ostrvo Rigen, Vilka ili Veletaba u Pomeraniji, Circipana na obali Pene, Kifina u oblasti Grisvalda i grada Guskova, Redara i Tolensa u regionu Novog Brandenburga, Varnava – Verli ili Vendi u oblasti gradova Roštok, Bucov i Gustrov, Bodrića – u Maklenburgu i Šverinu, Polaba – duž reke Labe, odnosno Elbe, Vagri – u Libeku i Holštajnu, Ligdona ili Lina – u vojvodstvu Lunenburg, Soraba ili Sorba, to jest Srba – iz grada Srbice i okoline, Lipsa i Ukra – u Haleu.
Istoričar Andreas Gotlib Maš rezimira:
"Neću ponavljati podatke iz istorije ovog, srpskog, naroda, reći ću samo to da je, napustivši azijske zemlje, stigao do Baltika, raširio se po njegovim obalama, naselivši se istovremeno u Liflandiji, Poljskoj, Pruskoj, Pomeraniji – to jest Pomorju, Holštajnu kao i Šleskoj, Lauzici – to jest Lužici, Bohemiji i Moravskoj. Oko 500. godine postao je poznat u ovdašnjim mestima, živeo je ovde oko 800 godina dok, na kraju, izgubivši dosta ljudi u ratovima, nije bio primoran da svoje zemlje ustupi Sasima."

Drevna naselja
Vandala u Bretanji

Sličnost naziva Vandali i Vendi doveo je neke naučnike u zabludu i izazvao spor oko toga da li su ova dva naroda koja su se, vremenom, počela sve više razlikovati, prvobitno bili jedan narod. Po mišljenju D. Cemlera, to je više nego verovatno.
Dragocena svedočanstva nalazimo kod Gaja Julija Cezara, rimskog imperatora koji je predvodio veliki carskih legija protiv severnih varvara.
U komentarima "O galskom ratu" Julije pominje Venete kao vešte brodograditelje i navodi njihove zemlje – Venetije, rasprostrte duž obale preko puta Britanskog otočja. Na obali poluostrva Bretanja, u zapadnoj Galiji, zaista je poznato nekoliko drevnih naseobina sa karakterističnim imenima – tu su živeli iskusni moreplovci, kontrolišući pomorsku trgovinu preko Lamanša. Razlikovali su se od svojih suseda Kelta, spoljašnjim izgledom, načinom života, jezikom.
 

 

 

 

Srbograd u Devonu,
na jugu Engleske

Vilke (narod blizak Venedima) naselili su Južni Devon u Engleskoj, pre Belga ili Kimbra, plemena koja se smatraju prvim naseljenicima na britanskim ostrvima. Ime Vilka dolazi od naziva za vuka (njilk, volk) i prisutno je u toponomastici ove oblasti do današnjih dana. U novoj domovini, Vilke su nazivali i Srbima – drevni grad Sarum, imenjak onoga sa reke Don, nazivao se i Severnim gradom. Latinsko ime mu je bilo Serbodunum – Srbograd. Sagrađen je na ivici velike ravnice Solisburija. Koren ovog naziva je Sarum – pust predeo, pustinja.

Gorani, rudari
u Kornvolu

Srpsko ime se javlja i u Dorsetu i Somersetu. Drevni stanovnici Kornvola zvali su se Sarazini – ljudi iz pustare. Vilke, odnosno Srbi, u Engleskoj su se bavili rudarstvom. Glavni grad pokrajine Mor nazvan je Horabridž, što je izvedenica od naziva za rudara – horaln ili goran. Staro kornvolsko ime za rudare bilo je goran i zadržano je u imenu mesta Sveti Goran u Kornvolu. Naime, tada se ruda, uglavnom bakra, tražila po šumama, gde su se, kao na Kopaoniku, otvarali mnogobrojni površinski kopovi. Napuštanjem ovakve eksploatacije ime Goran je, vremenom, izgubilo svoje izvorno značenje, ali se i danas u Engleskoj sreću prezimena Goran i Gorlanen.

 

OSTAVITE KOMENTAR

Please enter your comment!
Please enter your name here