Moskva i Vilnjus upleli su se u sukob nakon što je Litvanija zabranila prevoz određenih roba za ruski Kalinjingrad preko svoje teritorije. Gde je Kalinjingrad, zašto je deo Rusije i šta ga to čini tako ključnim?
Litvanija je u ponedeljak 20. juna počela da blokira prevoz robe zabranjene antiruskim sankcijama Evropske unije preko svoje teritorije u rusku eksklavu Kalinjingrad. Zabranjena roba su ugalj, metali i građevinski materijal. Tokom vikenda, na video-snimcima moglo se videti kako ljudi panično kupuju u prodavnicama građevinskog materijala.
Rusko Ministarstvo spoljnih poslova ocenilo je da je zabrana “otvoreno neprijateljska”, a ruska novinska agencija Tass izvestila je da je blokiran i transport hrane. Moskva je upozorila da bi Litvanija mogla da se suoči sa merama koje podrazumevaju odgovor sa “ozbiljnim negativnim posledicama”.
Litvanija je, međutim, saopštila da samo ispunjava svoje obaveze kao članica EU sprovodeći sankcije uvedene Rusiji kao odgovor na njenu invaziju na Ukrajinu.
Šta je Kalinjingrad?
Kalinjingrad je najzapadniji ruski region, odnosno oblast. To je eksklava, što znači da nema granicu sa kopnenom Rusijom. Kalinjingrad ima pojas obale Baltičkog mora na zapadu, a graniči se sa Litvanijom na severu i istoku i Poljskom na jugu. Na površini od 15.000 kvadratnih kilometara živi oko milion stanovnika. Glavni grad te oblasti je istoimeni grad Kalinjingrad, u kojem živi oko polovina ukupnog stanovništva.
Zašto Kalinjingrad pripada Rusiji?
Područje današnjeg Kalinjingrada nekada je bilo u sastavu Pruskog kraljevstva, a stanovništvo je bilo mešovito poljsko, litvansko i nemačko. Nakon poraza nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu ta teritorija je ustupljena Sovjetskoj Rusiji. Njen glavni grad, u nemačko doba poznat kao Kenigsberg, preimenovan je u Kalinjingrad. To ime je dato i čitavom području.
Nakon raspada i dezintegracije Sovjetskog Saveza, Kalinjingrad je postao deo Rusije.
Zašto je Kalinjingrad važan za Rusiju?
Geografski položaj Kalinjingrada je za Rusiju strateški i vojno povoljan. To je jedina ruska luka na Baltičkom moru u kojoj nema leda tokom čitave godine, a tu je i sedište ruske baltičke flote. Rusija u Kalinjingradu drži i nuklearne projektile, dakle u blizini velikih evropskih prestonica. Susedne zemlje, Litvanija i Poljska, članice su Evropske unije i NATO.
Po čemu je još poznat Kalinjingrad?
Filozof Imanuel Kant rođen je 1724. u Kenigsbergu, današnjem Kalinjingradu. Veći deo života proveo je u tom pruskom gradu, a tamo je i sahranjen. Kant je poznat po pokušajima da sintetizuje naučni i moralni progres.
Kalinjingrad je takođe centar svetske trgovine jantarom odnosno ćilibarom. U toj oblasti se nalazi oko 90 odsto svetskih rezervi tog dragog kamena.
