U postupcima vraćanja oduzete imovine, objekata i građevinskog zemljišta, na teritoriji Srbije, po dosadašnjoj proceni, vraćeno je oko 95 odsto imovine koju je bilo moguće vratiti u naturalnom obliku, kazao je za “Vesti” direktor Agencije za restituciju Strahinja Sekulić dodajući da to pokazuje da je Agencija za restituciju od osnivanja 2012. do danas, odnosno za osam godina, postigla veoma značajne rezultate u radu.
– Reč je o, zaista, velikom obimu vraćene imovine, jer je do sada rešenjima Agencije za restituciju, bivšim vlasnicima i zakonskim naslednicima vraćeno 5.044 poslovnih prostora, 1.142 stana, 1.254 zgrade, što čini ukupno 7.440 objekata ukupne površine 557.000 metara kvadratnih – navodi nam statistiku.
Na sajtu Agencije za restituciju se nalaze podaci prema gradovima i vrsti vraćenih objekata starim vlasnicima, a u tim brojkama prednjači Beograd, odnosno opštine, i to u centru prestonice.
Šume i njive
Na vrhu tabele je Stari grad sa 1.589 vraćenih objekata, od kojih je 1.200 poslovnih prostora, 46 zgrada i 343 stana. Sledi Novi Sad gde je vraćeno 508 objekata, od čega je čak 1.200 poslovnih prostora, 343 stana, a svega 46 zgrada. Visoko je na spisku Zvezdara sa 422 objekta vraćena objekta od kojih 350 poslovnih prostora, 129 zgrada i 61 stan. Na jugu prednjači Niš sa ukupno vraćena 292 objekta, a među njima je 211 poslovnih prostora i 67 zgrada, pa Leskovac sa 160 objekata od čega 100 zgrada.
Građevinsko zemljište je, kaže direktor Agencije za restituciju, vraćeno u površini od oko 572 hektara, šume i šumsko zemljište u površini od oko 6.092 hektara, kao i poljoprivredno zemljište u površini od oko 80.980 hektara.
– Za sada je vraćeno više od 98 objekata, poslovnih prostora, zgrada i stanova, od ukupnog broja objekata za koje je moguća restitucija u naturalnom obliku, pa je iz tog razloga u poslednjem periodu prisutan opadajući trend vraćanja navedenih nepokretnosti, dok je prisutan rastući trend vraćanja oduzetog poljoprivrednog zemljišta – pojašnjava Sekulić.
Isplata akontacije
Ukazuje da je u delu koji se odnosi na imovinu koja ne može biti predmet naturalnog vraćanja, zakon predvideo utvrđivanje prava na obeštećenje, i to u vrednosti od 15 odsto od utvrđene tržišne vrednosti nepokretnosti, a u vidu državnih obveznica i akontacija u novcu.
– Isplata akontacije počinje 31. marta 2022, a na osnovu prethodno donetih rešenja o obeštećenju koja su postala pravnosnažna do 30. juna 2021, dok obveznice dospevaju godišnje sa prvom isplatom 15. januara naredne godine u odnosu na godinu kada je isplaćena akontacija – kaže on.
U skladu sa navedenim, kako ističe Strahinja Sekulić, Agencija za restituciju je do sada donela 2.978 rešenja o obeštećenju, od kojih je 2.357 za sada postalo i pravnosnažno, odnosno 79 odsto. Na osnovu za sada ukupno donetih rešenja, 2.978 ukupan iznos koji se odnosi na akontaciju iznosi 7.521.398 evra, dok se na državne obveznice odnosi 78.812.369 evra, što ukupno iznosi 86.333.767 evra.
Potraživali rudnike i salaše
Kada su se stari vlasnici imovine pre deceniju i po, prvi put prijavljivali Direkciji za imovinu, među oduzetim stvarima je 796 fabrika, 958 mlinova 1.223 salaša, 726 magacina, 548 ciglana, 290 hotela, 122 rudnika, 107 štamparija 88 bioskopa, 42 hidroelektrane, 12 vodenica, tri broda i 634 grobna mesta.
Zaduživanje države
Država Srbija će se zadužiti u cilju obezbeđivanja isplata za obeštećenja u procesu restitucije, a u januaru iduće godine će emitovati državne obveznice u iznosu od 76, 5 miliona evra. Državne obveznice će biti emitovane u više serija sa različitim datumima dospeća u desetogodišnjem roku od 2023. do 2034. godine. U prvoj godini će biti isplaćivano samo deset odsto, dok je utvrđeno maksimalno obeštećenje starih vlasnika pola miliona evra.
Obveznice se isplaćuju u periodu od 12 godina osim za lica starija od 70 godina za koja je rok isplate pet godina, dok je za starije od 65 – deset godina. Odšteta će jednokratno i u novcu biti isplaćena samo onima čija potraživanja na ime restitucije ne prelaze iznos od 1.000 evra.
Prodaja hotela Splendid
U slučajevima gde je moglo, zdanja su vraćena starim vlasnicima. Takav je bio slučaj sa čuvenim beogradskim hotelom Splendid izgrađenim 1923. nadomak Skupštine Beograda, a potomci vlasnika su uspeli da ga dobiju nazad 2017. posle petogodišnje borbe, kada je odlukom na Upravnom sudu, postalo pravosnažno rešenje Agencije za restituciju. Ponudili su ga na javnom nadmetanju i prodat je pre godinu dana za 278 miliona dinara (2,36 miliona evra) kompaniji DT Propertis registrovanoj u Beogradu, a čiji je vlasnik Vantolia Holdings limitid sa Kipra.
