Javnost u Srbiji šokirana je što je najstarija medijska kuća u Srbiji u najnovijem broju “Politikinog zabavnika” objavila autorski tekst o Dimitriju Ljotiću i njegovom pokretu “ZBOR”, pod nazivom “Ko su bili ljotićevci” i u kojem ga veličaju i predstavljaju kao heroja i humanitarca.
Ljotić je jedna od najkontroverznijih ličnosti u skorijoj srpskoj istoriji zbog komandovanja jedinicama na strani Trećeg rajha, a nepodeljeno ga osuđuje i komunistička i četnička istoriografija.
Časopis navodi da on “izvorno nije bio pobornik ni fašizma ni nacionalsocijalizma”, što vodi ka zaključku da su na njegovu ideologiju uticali agenti nemačke obaveštajne službe koji su bili ubačeni u redove ljotićevaca. List dalje piše da su Ljotićeve jedinice “imale visok moral”, a da je on lično “brinuo o redu u Srbiji” i “osuđivao pogrome Jevreja”.
“Manipulacija najmlađim čitaocima”
Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS) i Nezavisno društvo novinara Vojvodine (NDNV) su najoštrije osudili pisanje časopisa i nazvali ga “najbednijom od svih mogućih medijskih manipulacija – manipulacijom najmlađim čitaocima”.
“Istorijski revizionizam odavno je postao deo naše svakodnevice, a fašističke, nacističke i druge kvislinške i kolaboracionističke snage se na sve načine trude da falsifikuju istoriju. Umesto da najmlađi čitaoci nekada uglednog i dragog ‘Politikinog zabavnika’ koji obeležava 80 godina postojanja, sa njegovih stranica uče o civilizacijskim vrednostima, njima se poturaju jezivi panegirici o Ljotiću i njegovim zloglasnim sledbenicima koji su, između ostalog, 21. oktobra 1941. godine u Kragujevcu hapsili građane i decu, koje će posle streljati nemački okupatori”, stoji u zajedničkom saopštenju.
Ovim povodom oglasila se i Jevrejska opština Beograd. Oni su glavnom uredniku Zabavnika, Zefirinu Grasiju, poručili da su zbunjeni tekstom o Dimitriju Ljotiću za koga kažu “da nije slučajno (kako se sugeriše u Zabavnikovom tekstu) bio izjednačavan sa nacistima I fašistima”.
“Ljotić je bio lokalni nacista i organizovao je vojsku, Srpski dobrovoljački korpus (nem: Serbischer SS-Freiwilligen Korps) koja je bila u službi Vermahta. Ideologija ovog korpusa je bila identična nacističkoj: istrebljenje Jevreja, komunista i zapadnjačkog kapitalizma. Korpus je bio zloglasan po zločinima nad stanovništvom, posebno Jevrejima i Romima, partizanskim ustanicima i pripadnicima pokreta otpora. Ljotićeve jedinice su učestvovale u streljanju đaka u Kragujevcu u oktobru 1941”, dodaje se u saopštenju.
Navode da zahtevaju ispravku i izvinjenje i, kako kažu, “da ne kontaminiraju nove generacije vizionističkim skaskama o osvedočenim kvislinzima”.
Pokušaj “pranja biografija”
Liga socijaldemokrata Vojvodine (LSV) takođe je najoštrije osudila ovaj tekst, ocenjujući da je reč o pokušaju “pranja biografija” protagonista fašističkih ideja u Srbiji.
Udruženje antifašista Zrenjanina šokirano je “afirmativnim pisanjem Zabavnika o lideru fašističkog pokreta ZBOR iz Drugog svetskog rata Dimitriju Ljotiću”. Navode da se u tekstu ne pominju kolaboracija sa okupatorima, zločini nad građanima Srbije, holokaust, masakr Roma i ostali zločini ovog pokreta.
Ovaj članak brzo se proširio društvenim mrežama i izazvao gnev, zgražavanje i ogorčenost ljudi koji ga nazivaju “prekrajanjem istorije” i “veličanjem izvršilaca terora nad, između ostalog i, srpskim, romskim i jevrejskim narodom”.
Podsetimo, Dimitrije Ljotić je bio ministar pravde u Kraljevini Jugoslaviji, advokat i vođa pokreta ZBOR. Otvoreno je sarađivao sa nemačkim okupacionim vlastima tokom okupacije Jugoslavije u ratu. Poginuo je 22. aprila 1945. kada je njegov automobil udario u oštećen most i sleteo u provaliju.