Ozonska rupa je geografski ograničena pojava smanjivanja ili potpunog nestajanja ozonskog sloja u atmosferi, a nalazi se na visini od 20 do 30 km od površine Zemlje. On deluje kao nevidljivi štit od opasnog UV zračenja sa Sunca. Sredinom 1980-ih godina, naučnici su otkrili “rupu” u ozonskom omotaču Antarktika.
Uzroci nastajanja ozonskih rupa su sporni. Neki naučnici tvrde da su one prirodna pojava, a drugi da je čovek uzrok tome. Utvrđeno je da su hemikalije proizvedene ljudskom aktivnošću glavni uzrok gubitka ozona, najviše freon. On se koristi za izradu rashladnih uređaja, kao što su frižideri, zamrzivači, klima-uređaji, zatim za izradu sprejeva, sredstava za stvaranje pene i čišćenje i aparata za gašenje požara. Većina naših kompjutera, elektronike i delova uređaja koje koristimo čiste se razređivačima koji oštećuju ozonski omotač. Avioni, brodovi, kancelarije, vojne baze, kompjuterski centri, industrijski pogoni i dr. za zaštitu od požara koriste sredstva koja sadrže po ozon štetne hemikalije.
Usled nastalih rupa na ozonskom sloju, dolazi do jačeg Sunčevog ultraljubičastog zračenja štetnog za zdravlje ljudi, a koje može izazvati različita oštećenja oka, slabljenje imuniteta, pa čak i rak kože. Povećano ultraljubičasto zračenje nepovoljno deluje na kompletan živi svet na Zemlji, i životinje i biljke. Živi svet u okeanima takođe je ugrožen, jer povećano zračenje oštećuje alge, rakove i riblja jaja, tj. osnovu lanca ishrane.
Osnov ishrane živih bića, uključujući ljude, zavisi od biljaka: usevi za ishranu, kiseonik za disanje, drvo za građevinarstvo i grejanje, vlakna za odeću, sastojke za lekove… Oštećenje ozona utiče na rast, razvoj i plodove biljaka.
Zaštita od oštećenja ozonskog omotača: izbegavanje prekomernog izlaganja Suncu u periodima visokih zračenja, korišćenje zaštitnih sredstava za kožu, nošenje naočara za sunce, kape sa širokim obodom i zaštitne odeće.
Ozonski sloj se može oporaviti ako se prestanu upotrebljavati stvari koje ga oštećuju. Samo ujedinjeni ljudi širom planete mogu rešiti naizgled nemoguće probleme ugroženosti planeta na kojoj zajedno i žive.
