Dok su njegovi građani još spavali, 6. aprila 1941. godine u rano jutro na Beograd su se sručile bombe nemačkih “štuka”. Time su, pre 80 godina, bez objave rata, sile Trećeg rajha napale Kraljevinu Jugoslaviju.
Evropa je već uveliko bila zahvaćena plamenom Drugog svetskog rata, a Hitler je želeo da prodre ka Rusiji. U operaciji koja je imala tajni naziv “Strašni sud”, nemačke vazdušne snage bombardovale su Beograd koristeći 234 bombardera i 120 lovaca. Avioni su poleteli iz Beča, Graca i Arada.
“Vazdušni napad na Beograd 1941. godine imao je prvenstveno političko-teroristički karakter i nije imao ništa zajedničko sa ratom. To bombardovanje iz vazduha bilo je stvar Hitlerove sujete, njegove lične osvete”, izjavio je nemački feldmaršal Fon Klajst na suđenju posle rata.
Bio je to epilog događaja nakon pobune naroda i vojnog puča, čime je praktično poništeno potpisivanje protokola o pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu, koji su činile Nemačka, Italija i Japan.
Samo dva dana nakon potpisivanja ovog pakta, 27. marta 1941. godine, hiljade demonstranata na ulicama Beograda uzvikivalo je “Bolje rat nego pakt” i “Bolje grob nego rob”. Veliki broj istoričara tvrdi da je puč, koji su predvodili oficiri vojske Jugoslavije, bio potpomognut britanskom agenturom.
Kako bilo, Jugoslavija je zauvek napustila politiku približavanja Hitleru i odabrala istorijski, ali i koban put, koji je neizbežno vodio u rat.
Vest o tome da Jugoslavija ipak neće stati uz naciste, prema svedočenjima njegovih savremenika, razbesnela je Hitlera. Istog dana kada je izvršen puč u Kraljevini Jugoslaviji, 27. marta 1941. Hitler potpisuje Direktivu 25 u kojoj navodi:
“Nameravam da upadnem u Jugoslaviju snažnim prodorima iz područja Rijeke, Sofije sa opštim pravcem ka Beogradu i dalje ka jugu sa ciljem da se jugoslovenskoj vojsci zada odlučujući poraz, kao i da se južni deo Jugoslavije odseče od ostalog dela zemlje i pretvori u bazu za dalje operacije nemačko-italijanskih snaga protiv Grčke.
Posebno naređujem: da čim se završi koncentracija snaga i čim to dozvole meteorološki uslovi, sva jugoslovenska površinska postrojenja kao i sam Beograd moraju biti uništeni neprekidnim dnevnim i noćnim vazdušnim napadima.”
Beogradsku vladu o času napada prethodno je obavestio, sasvim precizno, naš vojni ataše u Berlinu i vrhunski obaveštajac pukovnik Vladimir Vauhnik.
U očajničkom pokušaju da se prestonica spase razaranja Vlada i Vrhovna komanda su Beograd proglasile “otvorenim gradom”.
Ipak, “Strašni sud” je počeo, i to kompozicijom Andreasa Leonarda – “Uvertira u marš princa Eugena”, koja je emitovana preko Radio Berlina u 5.20 sati ujutro 6. aprila 1941. godine.
Beograd je bombardovan u četiri navrata 6, 7, 11. i 12. aprila i na grad je izručeno preko 400 tona bombi. Poginula 2.274 čoveka, iako taj broj varira od izvora do izvora.
Porušeno je 627, a oštećeno preko 8.000 zgrada, uključujući deo Starog dvora. Teško je pogođena Vaznesenjska crkva, u kojoj je bilo vernika.
Najznačajniji spomenik kulture uništen u bombardovanju je Narodna biblioteka sa 300.000 knjiga, uključujući srednjovekovne spise neprocenjive vrednosti.
Beograd su branili piloti Šestog lovačkog puka, najviše avionima meseršmit, i Protivvazudušna odbrana vazdušne zone Beograd.
Veče pred bombardovanje 5. aprila pripadnici Šestog lovačkog puka proveli su u kafani Zora u Makedonskoj ulici čekajući poziv vrhovne komande znajući da će se suprotstaviti daleko brojnijem neprijatelju. Hrabri piloti uspeli su da obore 42 nemačka aviona, a u borbama je stradalo jedanaest naših pilota.
Nakon šest dana konstantnog bombardovanja, u Beograd su 12. aprila ušli okupatori.
