Muzej Nikole Tesle jedinstvena je institucija nauke i kulture u Srbiji, a i u svetu. Jedini je koji čuva originalnu i ličnu zaostavštinu čuvenog naučnika, godišnje ga poseti više od 150.000 ljudi, a u ponedeljak je svečano obeležio 70 godina od osnivanja. Posetioci koji dolaze iz celog sveta mogu da vide kako rade neki od najznačajnijih Teslinih izuma i dobiju objašnjenje kako ih je čuveni naučnik osmislio.
Blistavi um
Posle smrti Nikole Tesle, staranje o njegovoj imovini je prema sudskoj odluci američkih vlasti iz januara 1943. godine, pripalo Savi Kosanoviću, sinu Tesline najmlađe sestre Marice. Sava Kosanović srpski političar, publicista i diplomata je u to vreme bio član Vlade Kraljevine Jugoslavije u izbeglištvu i boravio je u Njujorku.
Njegovim zalaganjem 1951. godine su konačno svi lični predmeti i spisi Nikole Tesle preneti u Beograd, a Kosanović ih je potom poklonio državi. Zaostavština Nikole Tesle je brodom “Srbija” uplovila u luku Rijeka septembra 1951. godine. Potom je vozom preneta u Beograd, gde je smeštena na Elektrotehničkom fakultetu. Juna 1952. godine, ona je preneta u Genčićevu vilu u tadašnjoj ulici Proleterskih brigada 51, u kojoj se muzej i danas nalazi. Vlada FNR Jugoslavije donela je 5. decembra 1952. godine Rešenje o osnivanju Muzeja Nikole Tesle, koje je potpisao Josip Broz Tito, a za posetioce je otvoren tri godine kasnije.
– Tesla je važio za čoveka koji je bio usamljenik. Ali on to i nije bio. Bio je deo kulturne elite i rado viđen gost na manifestacijama. Ceo život je posvetio jednoj ideji i misiji – da pomogne čovečanstvu – podsetila je Ivona Jevtić, direktorka muzeja.
U najznačajnije pronalaske Nikole Tesle spadaju polifazni sistem, obrtno magnetno polje, asinhroni i sinhroni motor kao i Teslin transformator, a do sada je registrovano bar 308 patenata iz 27 različitih zemalja na pet kontinenata. Ideje njegovog blistavog uma pretočene u izume dale su zamajac elektrifikaciji sveta i upotrebi radio-talasa i bežičnog prenosa signala. O njima danas svedoče i brojni eksponati izloženi u Krunskoj 51.
Interaktivni eksponati
– Ono što je Muzej činilo jedinstvenim od samog osnivanja i otvaranja za javnost 1955. godine bilo je to da je ovo bio prvi tehnički muzej u tadašnjoj Jugoslaviji i već tada je imao interaktivne eksponate. Eksponate koji naši posetioci i danas mogu da vide, modeli Teslinih motora i transformatora su i tada bili radni modeli, koji su posetioci mogli ne samo da vide, već da vide i kako oni rade. Da dobiju objašnjenje kako je Tesla osmislio svoje najznačajnije izume. To je ono što ovaj muzej čini posebnim – istakla je Ivana Zorić, viši kustos Muzeja.
Posetioci ne moraju da obilaze muzej sami već imaju organizovano vođenje kroz izložbenu postavku na svaki pun sat na srpskom ili engleskom jeziku.
– Interesantan je i film koji mogu da pogledaju tokom obilaska, preveden na veliki broj svetskih jezika kako bi gosti iz drugih zemalja mogli što bolje da razumeju i saznaju što više o Tesli – navodi Zorićeva.
Vrednu kolekciju muzeja čini više od 160.000 dokumenata, oko 2.000 knjiga i časopisa, 1.200 istorijsko-tehničkih eksponata, više od 1.500 fotografija i staklenih ploča, kao i preko 1.000 planova i crteža. Muzej organizuje i putujuće izložbe, pa su Teslina izume mogli da vide i u Šangaju, Buenos Ajresu, Parizu, Beču, Madridu, Pragu, a planirane su i posete Saragosi, Valensiji, Sevilji, Majamiju i Vašingtonu.
Nikolina figura
Svi koji su koji su zainteresovani da saznaju nešto više o životu i radu slavnog naučnika to mogu da učine u Muzeju Nikole Tesle svim danima od 10 do 20 časova, sa tim da je ponedeljkom radno vreme nešto kraće do 18 časova.
– Tu je i voštana figura Nikole Tesle koja je nova i u Muzeju je privremeno. Ona je urađena za naše putujuće izložbe – rekla je Zorićeva.
Virtuelni obilazak
Ljubitelji nauke i kulture o Teslinom nasleđu dosta mogu da saznaju i na sajtu muzeja, kao i da virtuelno obiđu Teslinu laboratoriju na Long Ajlandu, a preko Google Arts & Culture platforme bolje razumeju viziju budućnosti izvanrednog naučnika.
Bežični prenos
– Tesla je prvi u svojim patentima formulisao logičko “i” kolo koje je danas deo svih računara. Njegov pionirski rad u oblasti bežičnog prenosa energije prekinut je zbog nedostataka finansijskih sredstava, ali njegovi eksperimenti bili su prvi korak ka kasnijem razvoju u ovoj oblasti. Takođe, iako neke od ideja nije mogao da realuzuje u vremenu u kom je živeo, gotovo nepogrešivo je predvideo savremeni globalni razvoj ovih tehnologija – navodi Ivana Zorić.
