Iznenadna poseta Dritana Abazovića, potpredsednika vlade Crne Gore, patrijarhu srpskom Porfiriju za istoričara Aleksandra Rakovića predstavlja perfidni pokušaj da se SPC uvuče u međustranačke obračune u ovoj zemlji. Abazović se, prema saznanjima crnogorskih medija, u sredu uveče “privatno sastao” sa srpskim patrijarhom Porfirijem. Sa Abazovićem je, prema tvrdnjama u njegovom GP URA, bio i istaknuti funkcioner tog pokreta Zoran Mikić. Glavne teme sastanka, prema nezvaničnim informacijama RTCG, bile su Temeljni ugovor između vlade Crne Gore i SPC. Ova poseta usledila je samo nekoliko časova pošto je iz vlade Crne Gore saopšteno da bi Temeljni ugovor trebalo da bude potpisan u što kraćem roku.
– U pitanju je pokušaj da se SPC i Mitropolija crnogorsko-primorska uvuče u političke igre oko sudbine ove vlade ili raspisivanja novih izbora. Jasno je da se sada preko Crkve pokušavaju ostvariti određeni politički poeni i da to svi politički akteri rade. Ali, ništa se neće dogoditi pre 4. februara, kada će biti raspisani vanredni izbori. Do tada svi akteri političkog života u Crnoj Gori će tražiti podršku SPC, a Crkva niti može, niti će se mešati u odnose koji vladaju u okviru vlade kojom predsedava Zdravko Krivokapić – ističe Raković za “Vesti” i dodaje da je istovetna situacija i sa potpisivanjem Temeljnog ugovora sa SPC.
Godinu dana je bilo dovoljno, prema njegovim rečima, da se taj ugovor potpiše, pa sada ne vidi potrebu da se odjednom žuri sa tim.
– Jer, i taj Temeljni ugovor SPC sa crnogorskom državom nekome treba da posluži u političkim, a ne stvarnim razlozima da srpska crkva dobije ista ona prava koja su pre nje dobile i sve druge verske konfesije u Crnoj Gori – zaključuje Raković.
Da SPC pokušava da bude uvučena u političke razmirice koje su sve izraženije u Crnoj Gori potvrdio je i izvor “Vesti” iz Patrijaršije. Pojedini crnogorski mediji objavili su navodno poslednji nacrt Temeljnog ugovora u kome, u 20 tačaka, postoji nekoliko bitnih izmena u odnosu na onaj koji je Crna Gora prethodno ponudila Sinodu SPC. Tako, u preambuli piše da je hrišćanska crkva u Crnoj Gori prisutna od apostolskih vremena i njenog kontinuiteta kroz istorijsko pravoslavno i crkveno ustrojstvo od osnivanja Zetske, Budimljanske i Humske episkopije, odnosno da je bila u sastavu “Žičke arhiepiskopije, Pećke patrijaršije, odnosno Srpske pravoslavne crkve”.
Ključna novina jeste vraćanje termina “vršenje javnopravnih ovlašćenja” – definicija koja je bila uklonjena iz prethodnog nacrta sa obrazloženjem da je reč o terminu koji se odnosi na rad javno-upravnih organa.
Istorijska uloga
U novom nacrtu Temeljnog ugovora, kako pišu crnogorski mediji, stoji da se uvažava “istorijska uloga SPC, posebno Mitropolije crnogorsko-primorske za vreme crnogorskih mitropolita-gospodara, kao i njena uloga u državnosti Crne Gore i društvenom, kulturnom i obrazovnom razvoju, što se razlikuje od prethodne verzije koja je naglašavala istorijsku ulogu Mitropolije crnogorsko-primorske, kako je tada obrazloženo iz vlade, kao jedine od postojećih eparhija SPC koja je temelj državnosti Crne Gore.
