Bogovi vole medenjake

0

x Liciderski kolači se broje među najstarije poslastice u Evropi, i sežu još od antike, gde su se koristili u prinošenju žrtava božanstvima. Licitar, liceder ili licider je reč nemačkog porekla, ali se izvodi od latinskog "libum", što znači žrtveni kolač. U njima je bilo meda, kojem se pripisivalo naročito svojstvo u komunikaciji između sveta živih i sveta mrtvih. I u srpskoj tradiciji med je zauzimao posebno mesto, uglavnom u praznicima koji su obredima povezivali ljude sa precima.
x Kolači od meda se pominju često na Balkanu od 12. veku, uglavnom u vezi sa manastirima, jer su monasi bili poznati po gajenju pčela, a i narodni pčelari su se često naseljavali na manastirskim imanjima. Bila je i veoma raširena izrada medenjaka u doba hrišćanskih praznika, a takvi kolači su se darivali i u božićnim i novogodišnjim proslavama. Od 17. veka u srednjoj Evropi božićno drvce ukrašavlo se medenim kolačima raznovrsnih oblika.
x Licidari su se odvajkada na Balkanu bavili takozvanim medokolačarstvom i u isto vreme voskarskim zanatom. Oba ova zanata, koja su zavisila od uzgoja pčela, stigla su na tle današnje Srbije iz dva pravca. Sa juga, preuzimanjem voskarskog umeća od grčkih majstora, a kasnije sa severa, od austrijskih i nemačkih zanatlija, koji su u Evropi važili za naročito vešte medokolačare.
x Najraniji pisani pomeni o razvoju licidarskog zanata vode u 18. vek, smatrajući se, zajedno sa voskarskim, veoma unosnim i isplativim, pa su zasluživali naziv "zlatnog zanata". Prvi licidari su se pojavili na tlu današnje Vojvodine, u Rumi, već od polovine 18. veka, a u Zemunu ih je, prema izvorima, bila trojica u razdoblju od 1784. do 1799. godine. Zabeleženo je i to da su pored majstora licidara bila i trojica kalfi u Novom Sadu.
x Zemun, Novi Sad, Subotica i Ruma su već bili razvijene zanatske varoši, ali su po preradi voska i meda pročuli još u 17. veku, dok su ovim prostorom još vladali Turci. Srpske zanatlije su se više bavile preradom voska i prodajom sveća, dok su mađarske i nemačke zanatlije bile vešti medokolačari. Krajem 19. veka u Beogradu je od 14 voskara bilo osam koji su usput pravili i medene kolače. Na tlu uže Srbije od 1888. godine bilo je 50 licidara.

 

OSTAVITE KOMENTAR

Please enter your comment!
Please enter your name here