U Kući kralja Petra Prvog, u Beogradu, povodom devet i po vekova od osnivanja manastira Prohor Pčinjski i stogodišnjice upokojenja kralja Petra Prvog Karađorđevića, otvorena je izložba “Duhovno i kulturno blago manastira prepodobnog Prohora Pčinjskog”. Do 14. maja posetioci će imati eskskluzivnu proliku da vide čak 133 eksponata.
Arhimandrit Metodije (Marković), iguman manastira ove svetinje, kaže za “Vesti” da se u ovoj postavci nalaze brojni predmeti iz samog manastira.
– Istakao bih arhijerejsku odeždu i mitru mitropolita skopskog Josifa, koji je tokom najtežih godina Drugog svetskog rata časno, odgovorno i nepokolebljivo obavljao dužnost zamenika srpskog patrijarha nakon što je utamničen patrijarh Gavrilo (Dožić). Ostaće u istoriji zabeležena pisma koja je u ime Sinoda SPC upućivao nemačkoj komandi o zverstvima počinjenim nad Srbima u NDH. Narodno pamćenje je velikim slovima u sebe uklesalo mitropolitove reči koje je on izgovorio posle Svete liturgije u Sabornoj crkvi u Beogradu 1941. godine: “Izdržite časno, deco moja! Bog je sa nama! Ova je sila kratkog veka!” – otkriva arhimandrit Metodije.
Među izloženim predmetima nalazi se i 17 reprodukcija fresaka, više desetina ikona, dve kutije za mošti iz 18. i 19. veka, ali i putiri, krstovi…
– Vredno je videti i ‘Psaltir” iz 1730. godine Moskovske tipografije, ‘Službenik” iz 1794. i 1894. godine, Jevanđelje iz 19. veka… – nabraja arhimandrit Metodije.
Jedan od autora izložbe, Jelena Atanasović, viši kustos Narodnog muzeja u Vranju, navodi da su izložene fotografije kompozicija iz ciklusa živopisa manastira počev od 14, pa sve do 20. veka.
– Manastir je tokom gotovo milenijuma trajanja ostao mesto sabornosti i duhovno središte svog hrišćanskog, a naročito srpskog stanovništva na prostorima čitave južne i stare Srbije. Izložbom smo nastojali da na sveobuhvatan način predstavimo kulturnu i duhovnu baštinu ovog manastira. Želja nam je bila da publici prikažemo najznačajnije kompozicije iz živopisa iz različitih perioda, ikone i bogoslužbene sasude od izuzetnog značaja iz manastirske riznice i bogoslužbene knjige iz bogate biblioteke manastira – objašnjava Atanasović.
Reč vladike Jeroteja
Izložbu je u ime patrijarha Porfirija otvorio njegov vikarni episkop, vladika Jerotej poručivši da je manastir Prohor Pčinjski jedna od najpoznatijih i najstarijih pravoslavnih svetinja.
– Sveti Prohor, osnivač, zaštitnik i molitvenik ove svetinje je aktuelan i danas, kao što je bio i vekovima pre nas. Tako duboku veru i poštovanje prema Svetom Prohoru imao je i naš duhovni roditelj Sveti Justin Vranjski i Ćelijski koji je još kao dečak često posećivao njegov manastir. Upravo je Sveti Justin zajedno sa Svetim Nikolajem Žičkim duhovno obnovio i preporodio naš srpski narod, inspirisan između ostalih i prepodobnim Prohorom, njegovim podvizima, njegovom ljubavlju ka Bogu – istakao je vladika Jerotije.
Poziv vernicima
Episkop vranjski, vladika Pahomije poručio je da se izložba održava u Kući kralja Petra Oslobodioca koji je pored manastira Prohor Pčinjski podigao konak u znak zahvalnosti ovoj svetinji za veliki uticaj i pomoć srpskom narodu posle Berlinskog kongresa, ali i tokom balkanskih ratova.
– Kroz vekove pustošen i stradao, manastir je nepravedno bio zapostavljen posle Drugog svetskog rata i pomalo izuzet iz svesti srpskog naroda, ali poslednjih 15 godina dobija na značaju – naglasio je vladika Pahomije i pozvao vernike da istraže brojne novoobnovljene manastire koji se nalaze na području Eparhije vranjske.
