Nema Roma na zemljskom šaru koji se ne moli Tetka Bibiji ili Bibijaki, nekanonizovanoj svetiteljki.
Ona je za romski narod čudotvorka. Zato je ovog marta proslavljaju punog srca. Braća Slobodan i Zoran Stevanović, koji žive u Beču bili su domaćini slavlja u rodnom Vlaškom Polju kod Mladenovca. Slobodan je Zoranu predao slavu za sledeću godinu, a Bibijaku su proslavili sa rođacima, prijateljima i komšijama među kojima koji su mnogi zbog ovog slavlja došli iz Austrije.
Bilo je veselo, muzičari, konobari, fotografi, snimatelji imali su pune ruke posla, a na trpezi su bili: pasulj prebranac, morski plodovi, riblji fileti, morska i rečna riba. Prisutne su zabavljali muzičari koji su izvodili bogat repertoar romske muzike. Najviše se veselio Slobodan Stevanović, poznatiji kao Sloba Dalas, verni čitalac “Vesti” od prvih brojeva. Bilo je prisutno između 150-200 ljudi sa decom, svi obučeni u najsvečanije odelo.
Kod pravoslavnih romskih porodica ova slava molitveno se proslavlja za zaštitu porodice i dece uz tradicionalni romski pozdrav:” Bibijako, sastipe!” što znači “Bibijako, daj nam zdravlje!” Praznovanje Bibijake određeno je u petak treće sedmice Vaskršnjeg posta ili četiri petka od Velikog petka. Nekada je proslavljana Bibijaka i na sam Veliki petak, ali je utvrđeno proslavljanje u petak Krstopoklone nedelje. Po crkvenim kanonima nije dozvoljeno u vreme Vaskršnjeg posta bilo kakvo veselje, jer su to dani molitve, posta i kajanja za učinjene grehe.
Proslavljanje Bibijake obavlja se kod Zapisa ili mesta gde se nalazi podignut krst ili kapela uz obavezno prisustvo pravoslavnog sveštenika, koji pre samog verskog obreda obnavlja znak Časnog krsta na Zapisu koji predstavlja neko rodno drvo ili hrast, a potom blagosilja slavsko koljivo i kolač. Sve se završava krsnim hodom ili litijom, a sveštenik prisutne blagosilja i kropi osvećenom vodom. Domaćin slave svima daje deo kolača, a polovinu kolača po pravilu dobija onaj koji će sledeće godine biti domaćin slavlja u čast Bibijake. Posle verskog obreda domaćin slave okuplja oko sebe decu i daruje ih poklonima ili paketićima pripremljenim za ovu priliku. Tradicionalno, slavlje se nastavlja uz muziku, igru i đakonije.
Nematerijalno kulturno nasleđe
Inače, Tetka Bibija nalazi se od 2019. godine u Nacionalnom registru nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije. Ove godine navršeno je punih 100 godina otkako je na teritoriji grada Beograda u blizini nekadašnjeg Čuburskog potoka otpočelo slavljenje ove romske slave, mada se u Srbiji po nekim podacima pominje prvo proslavljanje Bibijake u 19. veku.
Okružena decom i ženama
Zanimljivo, prva ikona ove romske nekanonizovane svetiteljke izobražena je 1929. godine i predstavljena je kao žena obučena u crno sa velikim naušnicama okružena decom i ženama, tako da mnoge romske porodice koje nemaju njenu ikonu nose bogato ukrašenu cvećem ikonu Svete Petke.
