Hercegovačka Gračanica je podignuta 2000. kao izvršenje poslednje želje iz Dučićevog testamenta. Njegovi posmrtni ostaci preneti su iz Amerike i sahranjeni u kripti manastirske crkve.
Motivi koji ukrašavaju pod ove Gračanice preuzeti su iz Prizrenskog patosa koji je krasio pod manastira Svetih arhangela kod Prizrena, zadužbine cara Dušana, unuka Milutinovog. Spomen-kompleks hercegovačke Gračanice čine Bogorodičina crkva sa zvonikom, vladičanski dvor, biblioteka, amfiteatar, galerija, sala za svečanosti, česma i letnja bašta.
Ovaj hram je postavljen tako da se može videti sa svake tačke u Trebinju, a sa brda Crkvina pruža se pogled na celi grad. Crkva je građena u vizantijskom stilu, podignuta je na 16 stubova, a jedan je naslonjen na kamen donesen iz Gračanice sa Kosova. Predanje kaže da kamen koji se prenosi sa ognjišta unosi duh stare kuće u novu.
Vladičanski dvor poseduje i galeriju ikona sa ikonopisačkom radionicom, knjižaru, kao i prostor predviđen za likovne izložbe i projekcije, i u njemu se održavaju i književne večeri. Amfiteatar na Crkvini važi za jednu od najlepših pozornica u Bosni i Hercegovini. U njemu se, takođe, održavaju razne svečanosti, pozorišne predstave, folklorni nastupi, koncerti, pružajući posetiocima naročiti doživljaj, panoramski pogled koji se pruža sa visine na grad i okolna brda.
Od učitelja do diplomateRođen 1871. godine u trgovačkoj porodici u Trebinju, Jovan Dučić je najpre učiteljevao po Bosni i Hercegovini, sve dok ga iz Bijeljine nisu proterale austrougarske vlasti zbog rodoljubivih pesama. Potom je proveo skoro deset godina u inostranstvu, najviše u Ženevi i Parizu, završio studije prava i otišao u Srbiju. Od 1910. je u diplomatskoj službi, radio je u Carigradu, Sofiji, Rimu, Madridu, Kairu, a 1937. postavljen je za ambasadora u Bukureštu. Bio je član Srpske kraljevske akademije. Uoči nemačke okupacije Jugoslavije obreo se 1941. u američkom gradu Geri, u Indijani. Od tada do smrti vodio je organizaciju Srpska narodna odbrana. Umro je 1943. godine. Poslednja želja da počiva u svom Trebinju ispunjena mu je 2000. godine. |
