Napad samostrelom na pripadnika Žandarmerije Miloša Jevremovića ispred ambasade Izraela u Beogradu, tokom kojeg je policajac ranjen u vrat, izazvao je buru u srpskoj javnosti.
Krivca za sam čin, Miloša Žujovića, u samoodbrani je ubio Jevremović, a čitav događaj je okarakterisan kao teroristički napad, zbog čega je na teritoriji čitave Srbije proglašen crveni nivo opasnosti od terorizma. Ovaj ozbiljan bezbednosni incident predstavlja i priliku da se ukratko podsetimo na istorijat terorističkih aktivnosti, pojava koje su u planetarnim razmerama, ogroman značaj dobile tek nakon napada Al Kaide na Svetski trgovinski centar u Njujorku 11. septembra 2001. godine. Najpre, treba reći da terorizam predstavlja vrstu asimetrične oružane borbe kojom se širi strah, a u cilju postizanja političkog cilja. Kao takav, njegovi koreni sežu u davne dane starog veka.
Tiranoubistvo
Na međusobno veoma udaljenim područjima, postojale su organizovane i isplanirane akcije svrgavanja vladara ili vojnih komandanata. Na Dalekom istoku, u Kini, pod patronatom najuticajnijeg drevnog pisca o strategiji ratovanja, Sun Cua, još u šestom veku pre nove ere, regrutovani su pojedinci, najčešće mlađe dobi, koji su imali zadatak da izvršavaju atentate na ciljana lica, pre svega na političke i vojne autoritete. U Evropi, u staroj Grčkoj, pojava sličnih osobina je nazivana “tiranoubistvom”, i ona je imala za cilj da narod oslobodi vlasti onih koji su zajednicom upravljali na način koji je značio kršenje vrednosti od vrhovnog značaja za antički svet. Ovakva ubistva su podržavali Platon i Aristotel, jer po njihovom shvatanju, niko nije bio iznad polisa. Sličnim mišljenjem su se vodili i Rimljani, kod kojih je, kao što je poznato, ubijanje senatora i imperatora dobilo potpuno novu, redovnu notu.
Likvidacija poglavara
Prvi pravi teroristi u svetu su bili asasini. Pojavili su se krajem 11. veka i naseljavali su oblast Bliskog istoka, pre svega područja severnog Irana. Pre nego što bi sprovodili svoje aktivnosti, koje su po pravilu bile usmerene na one koje nisu mogli vojnički poraziti, konzumirali su hašiš, dovodeći sebe u stanje opijenosti i na taj način potiskivali strah od pogibije. Tako su ovi ismailitiski šiiti u istoriju ušli pod imenom asasini, što, etimološki, vodi poreklo od arapske reči koja označava “onog ko uživa u hašišu”. Pod vođstvom osnivača Hasana ibn Sabaha, koji je ujedno bio i propovednik verskih načela, asasini su postali respektabilna, premda konspirativna sila na Bliskom istoku. Svoje protivnike, lokalne velikaše su ubijali takozvani “anđeli smrti” – fedajini. Poligon za njihovu obuku je bila tvrđava Alamut, odakle su kretali u svoje pohode. Ovu versku sektu i terorističku grupu je uništila najezda Mongola u 13. veku. Deo fedajina koji je uspeo da pobegne pred kopitama mongolskih konja, utočište je našao u Egiptu, gde je nastavio sa svojim aktivnostima i kasnijih godina.
Francuska revolucija
Terorizam je u tokom istorije dobijao različite oblike i javljao se na različitim mestima. Tokom jakobinske diktature, u vreme Francuske revolucije (1789-1795), kada je pod ovim pojmom podrazumevano nasilje novih vlasti. Terorizam se ostvarivao i kroz aktivnosti anarhističkog pokreta u Rusiji i Evropi, kao i kroz ideološki motivisane akcije grupa bliskih socijalističkim idejama. Anarhisti u Rusiji su sprovodili asacinacije državnih poglavara, dok su ekstremisti različitih komunističkih partija, slične aktivnosti sprovodili širom Evrope. Terorističke organizacije iz ovog perioda karakteriše njihov revolucionarni karakter, podrazumevajući pod tim težnju za promenom ekonomskih i svojinskih odnosa u društvu.
Fašisti i separatisti
U decenijama nakon revolucije pored, dotle dominantnih, revolucionarnih, javljaju se ultradesne (fašističke), i etnoseparatističke grupe. Novoformirane vrste terorističkih pokreta, bile su, pre svega, preokupirane ekspanzijom jednog naroda nauštrb drugog, ili pak otcepljenjem i autonomijom određenih regiona, kulturno, verski ili etnički različitih od ostatka države, dok promena svojinskih relacija, nije bila u prvom planu. Separatističkih organizacija koje su primenjivale terorističke metode, a koje deluju ili su delovale u skorijoj prošlosti, ima na svim kontinentima i u velikom broju zemalja. Neki od primera su Irska republikanska armija (IRA) u Irskoj, Baskijska domovina i sloboda (ETA) u Španiji, Radnička partija Kurdistana (PKK) u Turskoj i na Bliskom istoku, Tamilski tigrovi u Šri Lanci, Oslobodilačka vojska Kosova (OVK) u Srbiji i mnoge druge.
Veze sa kriminalom
Tokom dvadesetog veka, dolazi do sve čvršćeg vezivanja terorističkih i kriminalnih grupa. Trgovina oružjem, narkoticima, belim robljem, ljudskim organima kao i druga krivična dela, bila su svojstvena mnogim teroristima, sve u cilju sticanja finansijskih sredstava za svoju nasilnu političku borbu. Primera takvih organizacija ima više – OVK, Albanska nacionalna armija (ANA), Al Kaida, Islamska država i druge.
