1.1. Brojke o obolelima i umrlima
1.2. Ko i kako umire od novog gripa?
1.3. Kakva je ozbiljnost novog gripa?
1.5. Razlike između obične prehlade i novog gripa?
1.6. Ko je bila prva žrtva novog gripa?
1.7. Šta je epidemija, a šta je pandemija?
1.8. Šta znači proglašenje epidemije?
1.8.1. Da li je novi virus mutirao?
1.9. Istorijat novog gripa u Srbiji od 24. juna do 11. novembra
1.1. Brojke o obolelima i umrlima
Najnoviji podaci (08. 12. 2009) pokazuju da je do sada u svetu od svinjskog gripa ukupno obolelo 1.551.926 osoba, a umrlo 16.472 osoba (reč je samo o potvrđenim slučajevima).
Najviše pogođene zemlje su:
Argentina: 142.592 obolelih
Nemačka: 132.965 obolelih.
Južna Koreja: 108.234 obolelih.
Samo jedan slučaj od 300 obolelih od svinjskog gripa u Americi završi se smrtnim ishodom, a u Evropi je smrtnost manja, jer samo jedna osoba od 500 obolelih umre.
1.2. Ko i kako umire od novog gripa?
Od 2 do 5 odsto potvrđenih slučajeva u SAD-u i Kanadi, kao i oko 6 odsto u Meksiku, zahteva hospitalizaciju, a jedna trećina je zahtevala mehaničku ventilaciju.
Oko polovine hospitalizovanih u SAD-u i 21 od 45 smrtnih slučajeva u Meksiku je imalo prateća stanja, uključujući trudnoću, astmu, druge bolesti pluća, dijabetes, gojaznost, autoimuna stanja, imunosupresivnu terapiju, neurološke poremećaje i kardiovaskularne bolesti.
Letalitet je niži kod dece i tinejdžera nego kod odraslih.
Kod fatalnih ishoda u kliničkoj slici dominiraju temperatura, plitko disanje, bol u mišićima, malaksalost, ubrzani rad srca, usporen rad srca, loš protok kiseonika, i ponekad hipotenzija – pad arterijskog krvnog pritiska i cijanoza – modrilo. Nekoliko pacijenata je razvilo kardiopulmonalni arest – plućno srčani zastoj, zbog čega je bilo neophodno priključenje na respirartor neposredno posle dolaska u bolnicu.
Dijareja je neuobičajena kod hospitalizovanih pacijenata.
1.3. Kakva je ozbiljnost novog gripa?
Za sada, prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, ozbiljnost pandemije gripa se procenjuje kao umerena. 
Umerena pandemija znači da:
– se većina obolelih oporavlja bez upotrebe lekova ili bolničkog lečenja
– Nacionalni izveštaji o broju ozbiljnih i teških slučajeva oboljevanja od A H1N1 virusa pokazuju da ovaj broj nije veći od istih slučajeva sezonskog gripa.
Jedina trenutna zabrinutost Svetske zdravstvene organizacije je uočena šema teškog stanja i smrtnosti koja se događa kod mladih ljudi koji su prethodno bili zdravi.
Masovna oboljevanja još uvek nisu prijavljena u većini zemalja i konačan klinički spektrum bolesti još uvek nije potpuno poznat.
1.4. Zašto smo toliko zabrinuti zbog ovog gripa kada stotine ljudi umre svake godine usled epidemije sezonskog gripa?
Sezonski grip se pojavljuje svake godine i virus se svake godine menja, ali veliki broj ljudi ima neku vrstu imuniteta na taj virus, zbog čega se smanjue mogućnost zaraze.
Mnoge zemlje koriste vakcine protiv sezonskog gripa, čime se smanjuje broj obolelih i umrlih.
Ali, grip A H1N1 je novi virus prema kome većina ljudi nije razvila imunitet i zato virus može da prouzrokuje veću stopu inficiranja, što je i glavni razlog za zabrinutost.
Novi grip je zarazan koliko i sezonski grip i širi se brzo, posebno među mlađom populacijom (od 10 do 45 godina starosti). Ozbiljnost bolesti varira od veoma blagih simptoma do ozbiljne bolesti koja može da prouzrokuje smrt. Većina ljudi koja se zarazila novim A H1N1 virusom imala je blaže simptome i oporavila se bez antivirusne terapije (lekova) ili bolničkog lečenja.
Kada su teži slučajevi u pitanju, više od polovine hospitalizovanih pacijenata imali su još neke zdravstvene probleme ili slab imuni sistem.
1.5. Razlike između obične prehlade i novog gripa?
Prehlada obično počinje postepeno, traje obično od tri do pet dana, retko kad sa temperaturom i sa blagom glavoboljom.
H1N1 grip počinje naglo i brzo se razvija, traje minimum sedam do deset dana i praćen je visokom temperaturom.
Zaraženi H1N1 gripom imaju intezivno jake glavobolje, bol i slabost u mišićima, kao i izražen umor koji može potrajati i do mesec dana.
Kašalj, kijanje i začepljen nos – što su redovne pojave prehlade, nisu česte kod svinjskog gripa.
Kada su u pitanju eventualne komplikacije, kod prehlada one mogu biti u obliku upale srednjeg uva i upale sinusa;
dok svinjski grip može da se razvije i u upalu pluća, bronhitis, kao i pogoršanje postojećeg virusa, ponekad i sa smrtnim ishodom.
1.6. Ko je bila prva žrtva novog gripa?
Četvorogodišnji dečak Edgar Hernandez iz malog meksičkog sela La Gloria je prva žrtva svinjskog gripa. On je umro 2. aprila 2009. dve nedelje pre nego što je virus zvanično identifikovan.
Oko 3.000 stanovnika sela se od tada razbolelo (što je oko 60 odsto od ukupnog broja), a još dvoje dece je umrlo.
Naučnici su zaključili da su vetar i vremenske prilike odgovorni za ovako naglo širenje virusa u selu. Međutim, meštani su već duže vreme pre izbijanja epidemije ukazivali na probleme sa respiratornim organima prouzrokovane, prema njihovom mišljenju, nezaštićenim otpadom sa farme koja ima 1.500 svinja, a koja se nalazi na oko 8,5 kilometara od njihovog sela.
1.7. Šta je epidemija, a šta je pandemija?
Naglo širenje gripa tokom jeseni i zime predstavlja sezonsku epidemiju gripa. Smatra se da zbog visoke zaraznosti od 5 do 15 odsto svetske populacije oboli od gripa.
U toku pandemije zaraznost, broj obolelih i smrtnost su znatno veći, a sezonsko javljanje nije jasno ispoljeno.
Epidemija se proglašava u slučaju da oboli 10 odsto populacije na celoj teritoriji.
Prema zakonu u Srbiji, proglašavanje epidemije spada u vanredne mere zaštite stanovništva, proglašava je ministar zdravlja koji definise mere koje se u tom slučaju moraju sprovoditi. Ministar odluku donosi na predlog Instituta za zaštitu zdravlja Srbije, najkasnije pet dana od dana dostavljanja predloga.
1.8 Šta znači proglašenje epidemije?
Ministar zdravlja Tomica Milosavljević proglasio je 11.novembra 2009. epidemiju gripa A H1N1 na teritoriji Srbije.
Prema Zakonu o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti Republike Srbije proglašenje epidemije zarazne bolesti od većeg epidemiološkog značaja je u nadležnosti ministra zdravlja.
Predlog o proglašenju epidemije sadrži naziv zarazne bolesti, područje zahvaćeno epidemijom, mere koje se u tom slučaju moraju sprovoditi, način njihovog sprovođenja i sredstva njihovo sprovođenje.
Mere za zaštitu stanovništva od zaraznih bolesti i način njihovog sprovođenja:
Epidemiološki nadzor u vanrednim slučajevima podrazumeva stalno, sistematsko prikupljanje, analiziranje i tumačenje podataka o zaraznim bolestima, kao i upućivanje povratnih informacija onima koji učestvuju u prikupljanju podataka ili njihovom korišćenju, a u cilju sprečavanja pojave i suzbijanja zaraznih bolesti.
1. Za vreme epidemije zarazne bolesti i posle preduzimanja protiv- epidemijskih mera ako postoji opasnost od širenja epidemije
2. U slučaju pojave nove ili nedovoljno poznate zarazne bolesti.
Mere radi sprečavanja unošenja u zemlju, širenja i suzbijanja zaraznih bolesti:
1. Zabranu putovanja u zemlju u kojoj vlada epidemija zarazne bolesti
2. Zabranu kretanja stanovništva, odnosno ograničenje kretanja stanovništva u području zahvaćenom određenom zaraznom bolešću, odnosno epidemijom te zarazne bolesti
3. Zabranu ili ograničenje prometa pojedinih vrsta robe i proizvoda
Mere mogu trajati dokle god postoji opasnost od unošenja zarazne bolesti u zemlju, odnosno od širenja epidemije zarazne bolesti.
Lice obolelo od zarazne bolesti dužno je da se pridržava određenih mera i uputstava zdravstvene ustanove, odnosno naloga doktora medicine, naročito u pogledu sprečavanja širenja zarazne bolesti.
1.8.1. Da li je novi virus mutirao?
Svetska zdravstvena organizacija (SZO) potvrdila je početkom novembra da istražuje uzorke virusa A/H1N1 iz Norveške za koga se veruje da je mutirao i da je odgovoran za većinu smrtnih slučajeva. Mutirani virus je, kako su objavili naučnici, otporan na "Tamiflu".
Norveški naučnici su objavili da su uočili mutaciju na tri od 70 testiranih uzoraka virusa A/H1N1. Direktor norveškog Instituta za javno zdravstvo, Geir Stene-Larsen, rekao je da ne veruju da se mutirani virus za sada proširio među stanovništvom, već da je reč o izolovanim slučajevima.
Početkom novembra britanski doktori saopštili su da je na području Velsa kod pet osoba zaraženih novim gripom uočen mutirani virus koji je otporan na "Tamiflu". Oni su naveli da se mutirani otporni virus verovatno prenosi sa osobe na osobu, pa bi se mogao brzo proširiti među stanovništvom.
Slične su mutacije, kako je objavio SZO, uočene i u Brazilu, Kini, Japanu, Meksiku, Ukrajini i SAD-u. Neke od osoba zaražene mutiranim virusom ipak su se uspešno izlečile tako da stručnjaci smatraju da još uvek nema razloga za paniku. O mutiranom virusu znaju jedino da prodire dublje u disajni trakt i uzrokuje teža oboljenja.
Proširi li se takva mutacija, vakcine i lekovi koje trenutno razvijaju farmaceutske kompanije biće potpuno neefikasni. Slučajevi otpornosti na Tamiflu već su zabeleženi širom sveta, ali do sada nije dokazano kako se otporan virus prenosi sa čoveka na čoveka.
1.9. Istorijat novog gripa u Srbiji od 24. juna do 27. decembra
Prvi slučaj novog gripa zabeležen je 24 juna. Zaraženi pacijent je 29- ogodišnji mladić, državljanin Crne Gore koji živi u Beogradu. On se dva dana ranije vratio sa puta iz Argentine preko Hrvatske i Nemačke zbog čega su osobe koje su putovale sa njim takođe stavljene u karantin.
Drugi slučaj novog gripa potvrđen je već sutradan kod četvorogodišnje devojčice iz Sombora, australijske državljanke koja je bila u bližem kontaktu sa 13 osoba čije je zdravlje posmatrano.
██ Smrtni slučajevi
Crvena područja: Laboratorijski potvrđeni slučajevi
26. juna potvrđena su još tri nova slučaja, od kojih su dva bila nezavisna, dok je treći pacijent bio u kontaktu sa predhodno zaraženim. U karantin pod lekarskim nadzorom upućeno je ukupno 44 osobe.
28. juna potvrđeno je još šest novih slučajeva- tri su bili državljani Kanade, majka sa ćerkama od dve i pet godina, dva slučaja su bili turisti koji su se vratili sa odmora iz Australije i Egipta, i jedan slučaj koji je oboleo od novog virusa zbog kontakta sa zaraženim mladićem- prvim obolelim u Srbiji.
Četiri novoobolela od virusa A (H1N1) potvrđena su 1. jula, pacijent star 73 godine- državljanin Sjedinjenih Američkih Država, dok su preostala tri pacijenta bili stranci iz Australije i SAD-a.
2. jula, sportisti iz Australije dijagnostifikovan je novi virus.
6. jula, ukupan broj zaraženih porastao je na 26, među kojima i dva nova slučaja među sportistima Letnje univerzijade u Beogradu- atletičarima iz Ugande i Argentine.
8. jula potvrđena još četiri nova slučaja, među kojima i prvi slučaj novog gripa na Egzitu čime je ukupan broj doveden na 34 obolele osobe.
Veliki međunarodni događaji poput sportskog takmičenja – Letnje univerzijade i muzičkih festivala: "Egzita" i Sabora u Guči, doveli su do naglog porasta broja novozaraženih – preko 100 njih polovinom jula bolovalo je od virusa A (H1N1).
21. oktobra zabeležen je prvi smrtni slučaj u Srbiji kod pacijentkinje iz okoline Kraljeva, koja je bila smeštena u kragujevačkom Kliničkom centru.
3. novembra svim Osnovnim i Srednjim školama u Srbiji produžen je jesenji raspust do 11. novembra. Broj zaraženih od novog gripa u Srbiji povećan je na 183 osobe. Zabranjene su posete u većini bolnica i porodilišta. Slučajevi novog gripa su registrovani u Beogradu, Pančevu, Čačku, Kraljevu, Kragujevcu, Nišu, Paraćinu, Pirotu, Užicu, Novom Sadu i Novom Pazaru.
9. novembra već produženi jesenji raspust ponovo je produžen do 16. novembra na celoj teritoriji Republike Srbije.
10. novembra potvrđeno je 380 obolelih i osmoro umrlih od novog gripa.
do 20.novembra u Srbiji je potvrđeno 326 slučajeva novog gripa, kao i 16 smrtnih ishoda.
U periodu 26. oktobra do 7. decembra potvrđena su 293 slučaja obolevanja od gripa izazvanog novim tipom virusa A (H1N1).
U Srbiji su do 8.decembra laboratorijski potvrđena 426 slučaja novog gripa, a registrovan je 31 smrtan ishod.
Poslednja dva smrtna ishoda registrovana su 6. decembra, kod pacijenta sa hroničnim metaboličkim oboljenjem, iz Kragujevca koji je bio hospitalizovan na Infektivnoj klinici KC Kragujevac, i kod odojčeta sa imunodeficijencijom iz Aranđelovca, koje je bilo hospitalizovano u Univerzitetskoj dečjoj klinici u Beogradu.
Do 16.decembra u Srbiji su potvrđena 494 slučaja obolevanja od novog gripa, a registrovana su 37 smrtna ishoda.
U Srbiji je zaključno sa 27. decembrom potvrđeno 590 slučajeva novog gripa, a umrlo je 50 osoba.
