Nacionalizam buja u Mađarskoj
Slučajno ili ne, tek poslednjih godina često se dešava da kada političari zadovoljno zaključe da u Vojvodini opada broj incidenata na nacionalnoj osnovi, incidenti buknu. I gotovo po pravilu, sa njima se u vezu dovodi Omladinski pokret 64 županije. Posle Temerina, opet Temerin. Zatišje je trajalo godinu dana, koliko je proteklo od incidenta prošlog septembra, kada su mađarski đaci u ovom bačkom mestu surovo pretukli nekoliko učenika srpske nacionalnosti.
Pre nekoliko dana 15 mađarskih mladića pretuklo je dvojicu meštana jer su govorili srpski. U oba slučaja govori se o uticaju Pokreta 64 županije na međunacionalne odnose u Vojvodini.
Organizacija koja je zbog ekstremizma zabranjena u Srbiji, ali je uredno registrovana u Mađarskoj i još nekim zemljama Evropske unije, u svom programu zalaže se za ukidanje Trijanonskog sporazuma iz 1920. kojim su definisane današnje mađarske granice. Oni žele da objedine sve 64 županije nekadašnje velike Mađarske.
Brutalni napad 2004. u TemerinuNajbrutalniji incident na međunacionalnoj osnovi dogodio se 2004, takođe u Temerinu. Tada su petorica mladih Mađara zverski pretukli Novosađanina Zorana Petrovića (37), ostavivši ga na pijaci onesvešćenog i nagog sa džakom na glavi, štapom u anusu i tragovima urina na telu. Napadači su osuđeni na ukupno 61 godinu zatvora što politički predstavnici Mađara u Vojvodini smatraju drakonskom kaznom.Takvo mišljenje ima i zvanična Budimpešta. |
Poseban akcenat stavljen je na Vojvodinu, koja je u njihovom rečniku "Južna Mađarska." Pokret se, istina, ogradio od nedavnog incidenta u Temerinu u kojem je grupa od 15 mađarskih mladića uz fašističke pozdrave pretukla dvojicu mladića što su govorili srpski. Sledbenici Lasla Torockaija kojem je u više navrata prethodnih godina zabranjen ulazak u Srbiju, tvrde da izazivači ekscesa nisu njihovi članovi. I ako nemaju članske karte "64 županije", dosadašnja istraga pokazuje da su neki od petnaestorice osumnjičenih u mnogim stvarima slede "filozofiju" pokreta.
Tokom batinanja, jedan od nasilnika uzvikivao je "Ovo je Mađarska!" U stanu jednog osumnjičenog pronađeni su oružje i municija i plakat zabranjenog skupa u "EMI tabor" koji je letos trebalo da se održi u Kanjiži. Pokret 64 županije ima nekoliko ispostava u Vojvodini, u mestima sa većinskim mađarskim življem - u Bečeju, Novom Bečeju, Čoki, Bačkom Petrovom Selu, Subotici, Kanjiži, Zrenjaninu, Bačkom Petrovom Selu, Adi, Senti...
Balint Pastor, visoki funkcioner Saveza vojvođanskih Mađara i narodni poslanik kaže da njegova stranka osuđuje aktivnosti Pokreta 64 županije.
"Dojče vele": Renesansa nacionalizmaRadio Dojče vele nedavno je ocenio da je u Mađarskoj poslednjih godina na delu "renesansa nacionalizma". "U početku su pokretačka snaga bili desni ekstremisti, ali u međuvremenu je i desno-konzervativna vladajuća stranka Viktora Orbana Fides prihvatila tu politiku". "Glas Rusije" otakođe ocenjuje da premijer Orban pretenduje na ulogu savremenog ujedinitelja mađarskih zemalja: od Jadrana do Bukovine i od Beča do Transilvanije. |
"Osuđujemo i sve incidente na nacionalnoj osnovi bez obzira na to da li su sa mađarski, srpskim ili nekim drugim nacionalnim predznakom", kaže Pastor, ali uporedo ističe i da policija poslednjih godina sve ozbiljnije prilazi rešavanju takvih incidenata.
On, međutim, zamera medijima u Srbiji da "na velika zvona" objavljuju informacije o incidentima u kojima su žrtve Srbi, a mnogo su "tiši" kada Srbi napadnu Mađare.
Akademik Vasilije Krestić kaže za Večernje novosti da velikomađarska ideja, zapravo, postoji čitavo vreme.Probudila se u 19. veku, u vreme revolucije sa Lajošem Košutom, kada narodnostima nije bilo dozvoljeno da se identifikuju kao nacije nego su svi morali biti Mađari.
"Želja je ujediniti naciju od Karpata do Jadrana. Zbog toga je i došlo do rata između Srbije i Mađarske", kaže Krestić.
"Taj pokret je ništa drugo nego oživljavanje ideje "velike Mađarske". Imaju isključivo šovinističke težnje, koriste se problemima u našoj zemlji ne bi li se domogli teritorije. Pokušavaju da se oglase i u Rumuniji, i davanje dvojnih državljanstava samo je deo priče. Kada se za Vojvodinu kaže "Delvidek", što znači - južni kraj (Mađarske) to jasno govori o teritorijalnim aspiracijama", navodi Krestić.
Neki Mađari i dalje južnu Slovačku nazivaju "Gornjom Mađarskom", pa onda ne čude strah Bratislave za sopstveni jug posle samoproglašenja Kosova za državu i njena odluka da ne prizna njegovu samostalnost. Rumunija koja takođe ne priznaje Kosovo, pretnju od kopiranja kosovskog modela takođe vidi kod Mađara - u Transilvaniji.
