Nečuveni skandal na Cetinju: Lozu Nemanjića izbrisali iz istorije
U Statutu Javne ustanove Narodni muzej Crne Gore - Cetinje, u poglavlju u kojem su utvrđene delatnosti ove kulturne i duhovne ustanove, obuhvaćene su, dakako, i crnogorske dinastije. Sve, osim Nemanjića, čiji je rodonačelnik rođen u Podgorici, a oni vladali Zetom, tadašnjom srpskom državom na ovim prostorima, gotovo dva veka!
U članu 7. ovog statuta, u kojem se nabrajaju delatnosti Narodnog muzeja, uz napomenu da ih obavlja "u skladu sa zakonom i osnivačkim aktom", doslovce piše: "Istraživanje, prikupljanje, stručna obrada i prezentacija muzejskih predmeta, koji se odnose na dinastije Vojislavljevića, Balšića, Crnojevića i Petrovića".
Ovaj nečuveni skandal, koji se svakako ne može smatrati omaškom ili pravdati propustom birokratije, već pet i po godina opstaje u najvažnijem aktu ove ustanove i ko zna dokad bi tako i ostalo da na njega ovih dana nije skrenuo pažnju Cetinjanin Jovan Markuš, poznati hroničar i neumorni istraživač crnogorske prošlosti, duhovnosti i kulture.
Mitropolit proglašen za srpskog špijuna
Pravu sliku antinemanjićke, odnosno antisrpske histerije u Crnoj Gori, naročito otvoreno ispoljene u poslednje dve decenije, predstavlja priča o mitropolitu crnogorskom Nikanoru Ivanoviću kojeg je na taj tron iz Zadra lično doveo knjaz Danilo i za nepunu godinu đakonu na glavu stavio mitropolitsku mitru. To što se pred kraj života, malo pre atentata u kojem 1860. godine ubijen u Kotoru, zavadio sa mladim mitropolitom zbog supruge, kneginje Darinke, i što mu knjažev brat, opaki vojvoda Mirko, nije dopustio da prisustvuje knjaževoj sahrani, više, ne samo crnogorskih "novoistoričara", protumačilo je tvrdnjom da je Ivanović bio srpski špijun ubačen u Crnu Goru uz pomoć Rusa sa zadatkom da na ovom prostoru vaskrsne Svetosavlje o kojem, bajagi, do tada nije bilo ni pomena!
- Ovo zaista jeste za rubriku verovali ili ne. Jednostavno su izbrisali dva veka istorije! Narodni muzej Crne Gore je očigledno postupio u skladu sa dukljansko-montenegrinskom ideologijom, a ne u skladu s istinom i istorijskom naukom i precrtao Nemanjiće kao da ih nikad nije ni bilo na ovim prostorima i kao da ništa ne znače u crnogorskoj istoriji, kulturi i duhovnosti - kaže Markuš.
"Autori" Statuta se, naravno, pozivaju na Zakon o muzejskoj delatnosti i druge akte koji regulišu ovu oblast i ističu "da je Narodni muzej javni muzej kompleksnog tipa, što znači da je njegov osnivač država i da se njegov opus delovanja odnosi na četiri bitna segmenta, tačnije na istoriju, etnografiju, umetnost i arheologiju Crne Gore". U svim tim dokumentima, međutim, nigde ne piše da Nemanjiće treba ignorisati i zaobići.
Profesor Predrag Vukić, naučnik u Arhivu Crne Gore i jedan od poznavalaca crnogorske istorije, uloge i značaja Nemanjića u njoj, kaže da mu nije poznato da takva formulacija postoji u Statutu Narodnog muzeja Crne Gore.
- Nisam, međutim, nimalo iznenađen time, jer to je sasvim u skladu s politikom zatiranja svega što ima bilo kakav predznak srpstva i svetosavlja u Crnoj Gori - kaže Vukić.
On je potvrdio da su u skladu i u duhu ovog statuta postupili i istoričari Živko Andrijašević i Đorđe Borozan u svojoj monografiji "Crnogorske dinastije" objavljenoj pre nekoliko godina. Jovan Markuš objašnjava da je ta knjiga objavljena u izdanju Ministarstva kulture.
- Oni su sagledali politička, duhovna, socijalna i kulturološka kretanja Zete i Crne Gore u srednjem i novom veku kroz dinastičku istoriju Vojislavljevića, Balšića, Crnojevića i Petrovića. Oni su, opet naglašavam, u skladu sa svojom dukljansko-montenegrinskom ideologijom, jednostavno izbrisali Nemanjiće kao dinastiju, odnosno "preskočili" dva nezaobilazna veka u istoriji Crne Gore - ističe Markuš.
U obrazloženju poglavlja o delatnostima Muzeja piše da je reč o poslovima "koji predstavljaju obavezni delokrug rada Narodnog muzeja, kao i poslovi koje Narodni muzej može fakultativno da obavlja radi stvaranja povoljnijih uslova za razvoj osnovne delatnosti". Nemanjića, za čudo, nema ni pod - "fakultativno"!
